HAI THẬP KỶ MỞ RỘNG CHÂU ÂU: TỪ KỲ TÍCH 2004 ĐẾN SỨC BẬT MỚI TRONG BỐI CẢNH THÁCH THỨC TOÀN CẦU
Updated: 19/07/2025
Một chương lịch sử chưa từng có: 10 nước gia nhập trong một ngày
Ngày 1/5/2004, Liên minh châu Âu chào đón 10 thành viên mới chủ yếu là các quốc gia Trung và Đông Âu – trong một trong những lần mở rộng quy mô lớn và táo bạo nhất lịch sử hiện đại. Latvia, Hungary, Ba Lan, Cộng hòa Séc… từng bị chia cắt bởi “bức màn sắt”, nay trở thành một phần của không gian kinh tế – pháp lý thống nhất lớn nhất thế giới.
Lợi ích hội nhập: Kinh tế, pháp lý và cả tư duy
Sự gia nhập Liên minh châu Âu đã giúp các quốc gia “mới” chuyển mình từ nền kinh tế đang phát triển sang các trung tâm đổi mới sáng tạo và sản xuất có sức cạnh tranh toàn cầu. Theo Euronews Business, nhiều doanh nghiệp nhỏ như MADARA Cosmetics (Latvia) hay Raylyst Solar (Séc) đã tận dụng môi trường thị trường chung và hệ thống pháp lý minh bạch để phát triển nhanh chóng trong 10 năm trở lại đây.
CEO của MADARA cho biết: “Ngay từ đầu, chúng tôi đã nghĩ mình là một công ty toàn cầu không chỉ vì EU mở ra cơ hội xuất khẩu, mà còn vì nó giúp xóa bỏ tâm lý ‘mình là thị trường nhỏ’.”
Khủng hoảng và thách thức: EU giữa cơn sóng lớn toàn cầu
Kỷ niệm 20 năm mở rộng diễn ra trong bối cảnh Liên minh châu Âu đối mặt với hàng loạt sức ép địa chính trị. Cuộc chiến Ukraine, biến đổi khí hậu, cạnh tranh công nghệ và đứt gãy chuỗi cung ứng khiến khối này phải liên tục điều chỉnh chiến lược nội bộ và quan hệ đối ngoại.
Mới đây nhất, theo The Guardian, chính quyền Donald Trump đã tuyên bố áp mức thuế lên tới 100% với xe điện từ Trung Quốc và đe dọa mở rộng sang một số dòng xe từ châu Âu. Một mức thuế 30% tạm thời đã được đưa ra trong tháng 7/2025, với thời hạn 90 ngày để đàm phán trước khi áp dụng chính thức. Tờ Reuters cho biết EU đang cân nhắc phản ứng “tương xứng và có lựa chọn” nhưng vẫn ưu tiên giải pháp đối thoại.
Tái khẳng định sức mạnh nội tại: Mở rộng phía Đông và đầu tư chiến lược
Trái ngược với bối cảnh căng thẳng bên ngoài, EU vẫn đang xúc tiến mạnh mẽ chiến lược mở rộng về phía Đông. Ukraine, Moldova và các quốc gia Balkan đang trên lộ trình đàm phán gia nhập khối. Trong khi đó, chương trình đầu tư xanh và số hóa của Ủy ban châu Âu giai đoạn 2025–2030 hứa hẹn tạo ra cơ hội lớn cho các quốc gia từng là “người mới” năm 2004, nay trở thành điểm sáng về sản xuất, nông nghiệp bền vững và công nghệ năng lượng.
Một khối châu Âu đang tự làm mới mình
Hai mươi năm trước, sự mở rộng EU từng bị hoài nghi là “quá nhanh, quá rộng”. Hôm nay, chính các quốc gia từng ở “ngoài rìa” như Estonia, Séc hay Ba Lan lại trở thành hình mẫu cho khả năng chuyển hóa nhanh chóng thông qua cải cách thể chế, minh bạch pháp lý và đầu tư giáo dục, những nền tảng của một châu Âu bền vững.
Đối với giới đầu tư, doanh nhân và những ai tìm kiếm một tương lai ổn định cho thế hệ sau, châu Âu – đặc biệt là các quốc gia chuyển đổi thành công sẽ tiếp tục là vùng đất của cơ hội dài hạn. Ethos, với các giải pháp cá nhân hóa, đồng hành cùng bạn mở ra cánh cửa sống – học – đầu tư tại những vùng đất đang vươn mình mạnh mẽ trong lòng châu Âu.
