BULGARIA THIẾT LẬP CƠ CHẾ KIỂM SOÁT GIÁ KHI TIẾN GẦN TỚI CỘT MỐC GIA NHẬP EUROZONE
Updated: 09/08/2025
Sofia, ngày 30/7/2025, Quốc hội Bulgaria vừa thông qua đạo luật mới thiết lập cơ chế kiểm soát giá kéo dài một năm bắt đầu từ ngày 8/8 như một phần trong quá trình chuyển đổi kỹ thuật trước khi chính thức gia nhập khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) vào tháng 1/2026.
Động thái này được đưa ra sau khi các Bộ trưởng Tài chính Liên minh châu Âu (EU) công bố tỷ lệ quy đổi chính thức giữa đồng lev Bulgaria và đồng euro, đánh dấu bước cuối cùng trong tiến trình gia nhập Eurozone đưa Bulgaria trở thành quốc gia thành viên thứ 21 sử dụng đồng tiền chung.
Kiểm soát giá – biện pháp kỹ thuật và tâm lý trong giai đoạn chuyển tiếp
Theo thông báo từ Quốc hội, luật mới áp dụng giai đoạn “ân hạn” từ ngày 8/8 đến 8/10, trong đó các doanh nghiệp được yêu cầu bắt đầu hiển thị giá niêm yết kép (bằng cả đồng lev và đồng euro), đồng thời xuất hóa đơn thể hiện rõ số tiền quy đổi.
Đạo luật cũng cho phép chính phủ áp dụng các biện pháp tạm thời nếu giá cả các mặt hàng thiết yếu và dịch vụ cơ bản tăng vọt trong giai đoạn chuyển đổi. Các hình phạt dành cho hành vi thao túng giá được quy định rõ ràng, dao động từ 2.556 euro (khoảng 2.930 USD) đến 511.290 euro (khoảng 586.000 USD).
Ngoài ra, các chuỗi bán lẻ lớn sẽ phải cập nhật hằng ngày bảng giá cuối cùng của các mặt hàng thiết yếu và dịch vụ cơ bản trên website chính thức của mình – một bước nhằm đảm bảo minh bạch giá cả và ngăn chặn tăng giá vô lý.
Bulgaria và hành trình dài tới đồng euro
Bulgaria đã gia nhập EU từ năm 2007, nhưng phải đến năm 2020 nước này mới được chấp nhận vào Cơ chế Tỷ giá hối đoái II (ERM II) giai đoạn “tiền sảnh” bắt buộc trước khi gia nhập Eurozone.
Việc áp dụng đồng euro vào tháng 1/2026 diễn ra sau loạt đánh giá tích cực từ Ủy ban châu Âu (EC) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) về mức độ sẵn sàng của Bulgaria, bao gồm ổn định tài chính, kiểm soát lạm phát, kỷ luật ngân sách và sự hội tụ kinh tế.
Trong quá khứ, Croatia là quốc gia EU gần nhất gia nhập Eurozone vào đầu năm 2023 và hiện tại, sau Bulgaria, chỉ còn 6 nước EU chưa sử dụng đồng euro: Thụy Điển, Ba Lan, Séc, Hungary, Romania và Đan Mạch.
Tâm lý xã hội: Đồng euro – giữa kỳ vọng và lo ngại
Dù chính phủ nỗ lực tuyên truyền về lợi ích của đồng euro, người dân Bulgaria vẫn còn chia rẽ về quá trình chuyển đổi. Theo khảo sát gần đây của Eurobarometer, 50% người dân tỏ ra hoài nghi, lo ngại việc áp dụng đồng euro sẽ khiến giá cả tăng vọt và làm giảm sức mua.
Đây cũng là kịch bản từng diễn ra ở nhiều nước gia nhập Eurozone trước đây. Tại Croatia, dù lạm phát cơ bản được kiểm soát tốt sau khi đổi tiền, nhiều người dân vẫn cảm nhận giá thực phẩm, dịch vụ và sinh hoạt tăng đáng kể do hiệu ứng “làm tròn giá” và tâm lý tiêu dùng.
Tuy nhiên, theo các chuyên gia của ECB và IMF, nếu được chuẩn bị kỹ lưỡng về truyền thông, minh bạch giá cả và giám sát thị trường hiệu quả, các lo ngại này có thể được kiểm soát. Croatia là ví dụ cho thấy tăng trưởng GDP và đầu tư nước ngoài đã có cải thiện sau khi gia nhập Eurozone, bất chấp những lo ngại ban đầu.
Tác động dài hạn: hội nhập sâu hơn vào cấu trúc tài chính châu Âu
Việc chuyển đổi sang đồng euro không chỉ là bước ngoặt kinh tế – tài chính, mà còn thể hiện cam kết của Bulgaria với tiến trình hội nhập châu Âu toàn diện.
Sử dụng đồng euro sẽ giúp Bulgaria:
-
Loại bỏ rủi ro tỷ giá, từ đó thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài nhiều hơn
-
Tiếp cận hệ thống tài chính châu Âu dễ dàng hơn, cả về tín dụng, thanh toán và định giá tài sản
-
Tăng niềm tin từ thị trường và đối tác thương mại, khi gắn bó chặt hơn với cơ chế chính sách tiền tệ của ECB
Kết luận: Bulgaria ở ngưỡng cửa của một chương mới
Việc thiết lập cơ chế kiểm soát giá là bước đi thận trọng và cần thiết để đảm bảo quá trình chuyển đổi tiền tệ không làm xói mòn niềm tin của người dân. Với sự chuẩn bị bài bản và giám sát chặt chẽ, Bulgaria đang tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành một thành viên đầy đủ và ổn định của Eurozone, qua đó mở rộng cơ hội phát triển kinh tế – tài chính trong dài hạn.
