LỘ TRÌNH TÍN CHỈ THIÊN NHIÊN: THÚC ĐẨY HÀNH ĐỘNG TÍCH CỰC VÌ THIÊN NHIÊN

LỘ TRÌNH TÍN CHỈ THIÊN NHIÊN: THÚC ĐẨY HÀNH ĐỘNG TÍCH CỰC VÌ THIÊN NHIÊN

Ngày 7/7 vừa qua, Ủy ban châu Âu đã công bố “Lộ trình hướng tới Tín chỉ Thiên nhiên” – một sáng kiến nhằm khuyến khích các khoản đầu tư tư nhân vào những hành động bảo tồn, phục hồi thiên nhiên và tạo động lực cho các cá nhân, tổ chức tiên phong trong lĩnh vực này.

Tín chỉ thiên nhiên (nature credits) là hình thức đầu tư vào các hành động mang lại lợi ích tích cực cho thiên nhiên từ doanh nghiệp, tổ chức tài chính, đơn vị công đến công dân. Đổi lại, họ có thể nhận về những giá trị như hệ sinh thái sạch hơn, giảm thiểu rủi ro môi trường, nâng cao uy tín và khả năng được xã hội chấp nhận với các dự án triển khai. Các hành động vì thiên nhiên này sẽ được một tổ chức độc lập thẩm định và chứng nhận, đảm bảo tính minh bạch và đáng tin cậy đối với nhà đầu tư. Ở EU, những hành động có thể được cấp tín chỉ thiên nhiên bao gồm khôi phục đất ngập nước hoặc mở rộng diện tích rừng.

Trong bối cảnh ba phần tư doanh nghiệp tại khu vực đồng euro đang phụ thuộc vào tự nhiên, tín chỉ thiên nhiên đang nổi lên như một công cụ đổi mới, thay đổi cách chúng ta đánh giá giá trị của tự nhiên và trở thành một loại tài sản hấp dẫn giới đầu tư. Đây là cơ hội để vừa khôi phục đa dạng sinh học, vừa tạo nguồn thu cho những ai bảo vệ thiên nhiên đồng thời giúp các nhà đầu tư đạt được lợi nhuận bền vững.

Hình thức này cũng mở ra nguồn thu mới cho nông dân, lâm dân, ngư dân, chủ đất và cộng đồng địa phương, đồng thời tăng khả năng chống chịu của chính hoạt động sản xuất của họ trước biến đổi khí hậu. Các đối tượng có thể tham gia thị trường tín chỉ thiên nhiên rất đa dạng từ doanh nghiệp tư nhân, tổ chức tài chính lớn đến các nhà đầu tư nhỏ lẻ và cả các cơ quan công quyền.

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen khẳng định:
“Chúng ta cần đưa thiên nhiên vào bảng cân đối tài chính. Đó chính là vai trò của tín chỉ thiên nhiên. Nếu được thiết kế tốt, đây sẽ là một công cụ thị trường hiệu quả, thúc đẩy khu vực tư nhân đầu tư và đổi mới. Từ đó, tạo nguồn thu cho những người làm công việc bảo vệ thiên nhiên từ nông dân, chủ đất đến người làm rừng.”

Tín chỉ thiên nhiên không chỉ góp phần giải quyết khủng hoảng suy thoái môi trường và biến đổi khí hậu, mà còn hỗ trợ các mục tiêu lớn hơn của EU về nâng cao sức cạnh tranh và khả năng chống chịu, như đã nêu trong “La bàn Cạnh tranh (EU Competitiveness Compass)” và “Thỏa thuận Công nghiệp Sạch (Clean Industrial Deal)” của EU. Trong thực tế, rủi ro khí hậu đang làm tăng chi phí bảo hiểm, gián đoạn chuỗi cung ứng và ảnh hưởng đến nông nghiệp có thể khiến các doanh nghiệp mất tới 7% lợi nhuận hàng năm trong thập kỷ tới nếu không có các biện pháp thích ứng và bảo vệ thiên nhiên kịp thời.


Hướng đi phía trước

Lộ trình được xây dựng với sự tham vấn từ nhiều bên liên quan sẽ theo cách tiếp cận “từ dưới lên”, nhằm thu hẹp khoảng trống đầu tư cho sinh thái hiện nay. Tín chỉ thiên nhiên sẽ không thay thế mà bổ sung cho nguồn vốn công đang có dành cho đa dạng sinh học, trở thành một kênh tài chính tự nguyện và bổ sung cho các hoạt động tích cực vì thiên nhiên.

Mục tiêu của Lộ trình là xây dựng các tiêu chuẩn rõ ràng và hệ thống chứng nhận đáng tin cậy cho những hành động này, giúp tín chỉ thiên nhiên thực sự hiệu quả, có thể kiểm chứng và tránh tạo thêm gánh nặng hành chính. Các tiêu chuẩn hiện hành cũng sẽ được tận dụng để xây dựng hệ thống mới. Bên cạnh một hệ thống quản trị chặt chẽ, đây là yếu tố then chốt để ngăn chặn tình trạng “tẩy xanh (greenwashing)”.

EU cam kết dành 10% ngân sách cho đa dạng sinh học trong giai đoạn 2026–2027 và tăng gấp đôi ngân sách đối ngoại cho lĩnh vực này lên 7 tỷ euro. Với nhu cầu đầu tư cho đa dạng sinh học ước tính khoảng 65 tỷ euro mỗi năm, việc kết hợp nguồn lực công – tư là điều kiện cần thiết để đạt được quy mô và tốc độ cần thiết.

Ủy ban châu Âu hiện đang mời gọi tất cả các bên liên quan từ doanh nghiệp, giới khoa học, chính phủ đến xã hội dân sự tham gia đóng góp ý kiến cho sáng kiến này thông qua một lời mời phản hồi mở đến ngày 30/9/2025. Để bảo đảm quá trình xây dựng thị trường tín chỉ thiên nhiên đáng tin cậy diễn ra một cách phối hợp và toàn diện, Ủy ban sẽ thành lập một nhóm chuyên gia mới theo cách tiếp cận từ dưới lên, với sự tham gia sát sao của các bên liên quan. Đợt đầu nhận hồ sơ ứng tuyển tham gia nhóm chuyên gia này sẽ kết thúc vào ngày 10/9/2025.


Dự án thí điểm và hợp tác quốc tế

EU hiện đang triển khai các dự án thí điểm về tín chỉ thiên nhiên tại Pháp, Estonia và Peru, đồng thời phối hợp với các đối tác toàn cầu như Liên minh Tín chỉ Đa dạng sinh học, Diễn đàn Kinh tế Thế giới và Ủy ban Tư vấn Quốc tế về Tín chỉ Đa dạng sinh học. Tín chỉ thiên nhiên cũng có thể hỗ trợ các quốc gia thành viên đạt được các chỉ tiêu trong khuôn khổ Quy định về Phục hồi Thiên nhiên của EU và góp phần vào các mục tiêu toàn cầu trong Thỏa thuận Đa dạng Sinh học Kunming–Montreal.


Bối cảnh

Thiên nhiên là nền tảng cho sinh kế, sức khỏe và thịnh vượng của con người đồng thời là trụ cột của một nền kinh tế cạnh tranh và có khả năng chống chịu. Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới, hơn một nửa GDP toàn cầu và hai phần ba giá trị gia tăng của nền kinh tế EU phụ thuộc vào thiên nhiên và các dịch vụ hệ sinh thái. Những mục tiêu của tín chỉ thiên nhiên cũng phù hợp với Tầm nhìn cho nông nghiệp và thực phẩm, Chiến lược tăng cường khả năng chống chịu nguồn nước và Hiệp ước Đại dương châu Âu.

Facebook | Zalo

📞 0931.799.226 ✉️ Yêu cầu tư vấn