CHÂU ÂU ĐỐI MẶT THIẾU HỤT LAO ĐỘNG: THÁCH THỨC, GIẢI PHÁP VÀ CƠ HỘI CHO NHÀ ĐẦU TƯ TOÀN CẦU
Updated: 09/07/2025
Tình trạng thiếu hụt lao động đang trở thành một trong những thách thức nghiêm trọng nhất đối với nền kinh tế châu Âu trong những thập kỷ tới. Đây không chỉ là vấn đề ngắn hạn mà còn là hệ quả của những biến đổi nhân khẩu học sâu sắc, những thay đổi trong xu hướng nghề nghiệp và sự chuyển dịch của các nền kinh tế. Trong bối cảnh đó, sự xuất hiện của các giải pháp công nghệ – đặc biệt là robot hình người – mở ra một hướng đi mới và những cơ hội đầu tư hấp dẫn.
Thực trạng thiếu hụt lao động – “Cơn đau đầu” của châu Âu
Theo báo cáo mới nhất của Ủy ban châu Âu (EC), số lượng người trong độ tuổi lao động tại châu Âu được dự báo sẽ giảm 20% vào năm 2050, chỉ còn khoảng 207 triệu người. Đây là mức sụt giảm lớn nhất trong lịch sử hiện đại của lục địa này và là một dấu hiệu rõ ràng của tình trạng già hóa dân số nhanh chóng.
Đặc biệt, tình trạng thiếu hụt lao động trở nên nghiêm trọng hơn ở các ngành nghề cần kỹ năng cao như công nghệ, sản xuất công nghiệp, y tế và vận tải. Thống kê cho thấy:
- 63% doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) ở châu Âu đang gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân sự.
- Nhiều ngành công nghiệp chủ chốt như ô tô, hậu cần, hàng không, y tế… không đủ lao động để vận hành và phát triển.
Bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu, từng nhấn mạnh:
“Tình trạng thiếu hụt lao động không chỉ là vấn đề kinh tế, mà còn là bài toán sống còn đối với khả năng cạnh tranh và sáng tạo của châu Âu trên trường quốc tế.”
Nguyên nhân chính dẫn đến khủng hoảng lao động
1. Thay đổi nhân khẩu học
Châu Âu là một trong những khu vực có tỷ lệ già hóa dân số cao nhất thế giới. Tuổi thọ tăng nhanh trong khi tỷ lệ sinh giảm mạnh đã dẫn đến mất cân đối giữa số lượng người nghỉ hưu và lực lượng lao động mới.
2. Xu hướng nghề nghiệp thay đổi
Giới trẻ châu Âu ngày nay ngày càng tránh xa những công việc chân tay, công nghiệp nặng hoặc các công việc nhà máy. Họ hướng tới các ngành nghề công nghệ, sáng tạo, tài chính hoặc dịch vụ cao cấp.
3. Khó khăn trong thu hút lao động nhập cư
Chính sách nhập cư chặt chẽ của nhiều quốc gia châu Âu trong những năm qua cũng góp phần khiến thị trường lao động thiếu hụt nhân lực, đặc biệt là các vị trí lao động phổ thông.
Robot hình người – Giải pháp công nghệ cho tương lai
Trước tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng, nhiều quốc gia và doanh nghiệp châu Âu đang tìm tới công nghệ như một giải pháp bổ sung thay thế cho lực lượng lao động đang suy giảm. Một trong những hướng đi mới đầy hứa hẹn là phát triển robot hình người – những cánh tay đắc lực có khả năng hỗ trợ hoặc thực hiện những công việc vốn do con người đảm nhận.
AEON – Robot hình người tiên phong
Một trong những minh chứng rõ ràng cho xu hướng này là sự ra đời của AEON – robot hình người tiên tiến do Hexagon, một công ty công nghệ toàn cầu, phát triển. AEON được thiết kế với mục tiêu trở thành đồng nghiệp “thật sự” của con người trong các môi trường công nghiệp.
Điểm nổi bật của AEON:
- Di chuyển nhanh gấp 4 lần tốc độ đi bộ thông thường nhờ hệ thống bánh xe linh hoạt.
- Tích hợp 22 cảm biến và 12 camera giúp lập bản đồ và nhận diện môi trường xung quanh.
- Khả năng học hỏi và thực hiện các công việc đơn giản đến phức tạp như nhặt – đặt vật thể, di chuyển trong không gian hẹp, làm việc với con người.
Ông Arnaud Robert, Giám đốc bộ phận Robotics của Hexagon, cho biết:
“Chúng tôi nhìn thấy nhu cầu thực tế từ các ngành công nghiệp như ô tô, hậu cần, chế tạo… nơi robot có thể bổ sung và nâng cao hiệu suất lao động thay vì thay thế hoàn toàn con người.”
Robot: Thách thức hay cơ hội cho người lao động?
Nhiều người lo ngại rằng robot có thể lấy đi việc làm của con người. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lại nhận định rằng:
- Robot không thay thế con người, mà hỗ trợ và giải phóng tiềm năng lao động con người.
- Robot đảm nhận các công việc nguy hiểm, lặp đi lặp lại, trong khi con người tập trung vào các nhiệm vụ sáng tạo và quản lý cao hơn.
- Việc kết hợp robot và con người sẽ giúp duy trì năng suất, đồng thời cải thiện điều kiện làm việc và chất lượng sống.
Ông Arnaud Robert nhấn mạnh:
“Chúng tôi không nghĩ robot sẽ thay thế con người trong cuộc sống hàng ngày hay gia đình. Nhưng trong môi trường công nghiệp, khách sạn, y tế hoặc chăm sóc người cao tuổi, robot có thể đóng vai trò rất quan trọng.”
Cơ hội vàng cho nhà đầu tư và lao động quốc tế
Tình trạng thiếu hụt lao động và sự phát triển của công nghệ robot tại châu Âu mở ra nhiều cơ hội đáng giá:
- Đầu tư vào công nghệ: Các ngành AI, robot và tự động hóa được dự báo sẽ dẫn dắt nền kinh tế châu Âu trong tương lai.
- Định cư diện kỹ năng cao: Nhu cầu nhân lực có chuyên môn đang tăng mạnh, tạo điều kiện cho các chương trình định cư châu Âu theo diện doanh nhân, đầu tư hoặc lao động tay nghề.
- Đầu tư vào lĩnh vực “nóng”: Các ngành có nhu cầu nhân sự cao như công nghiệp xanh, y tế, công nghệ sinh học, năng lượng sạch là những mảnh đất màu mỡ.
Kết luận: Châu Âu – Lục địa của cơ hội trong thế kỷ 21
Dù đối mặt với thách thức nhân khẩu học, châu Âu vẫn đang khẳng định vị thế là nền kinh tế dẫn đầu về đổi mới và công nghệ cao. Xu hướng robot hình người, AI và tự động hóa không chỉ là giải pháp cho thiếu hụt lao động mà còn mở ra những chân trời đầu tư và định cư hấp dẫn cho những công dân toàn cầu có tầm nhìn.
